سيستم ترمز و ايمني

سيستم ترمز بدون شك يكي از مهم ترين سيستم هاي يك وسيله ي نقليه مي باشد .مي توان به جرات گفت اطمينان از عملكرد صحيح سيستم ترمز فرق ميان مرگ و زندگي است !

سيستم-ترمز

تاريخچه سيستم ترمز :

اولين آثار از مكانيسم ترمز در دهه هاي 1800 مورد آزمايش قرار گرفت . اين ترمز هاي اوليه كاملا بر خلاف ترمزهاي پيشرفته در وسايل نقيله ي امروزي بودند . از آن زمان تابحال سيستم هاي ترمز بطور گسترده اي تكامل يافته اند و خطر تصادفات رانندگي را بسيار كاهش داده اند كه در نتيجه ايمني مسافر را بطور فزاينده اي افزايش داده اند .

سيستم ترمز اوليه فقط از يك چوب و اهرم تشكيل شده بود . وقتي راننده مي خواست وسيله نقليه خود را متوقف كند مجبور بود اهرم را بكشد تا بلوك چوب در مقابل چرخ ها قرار بگيرد تا وسيله نقليه به تدريج از حركت بايستد.

در سال 1898 يك مخترع سرمايه گذار از شهر كليولند آمريكا به نام Elmer Ambrose Sperry يك اتومبيل با ديسك ترمز چرخ جلو طراحي كرد ، اين ديسك ترمز ساخت شركت Cleveland Machine Screw تشكيل شده از يك كاليپر (چيزي شبيه گاز انبر) با لنت ترمز كه روي يك روتور يا صفحه اصطحكاك ايجاد مي كرد بود ، چيزي شبيه ترمز دوچرخه هاي قديمي.

در سال 1902 يك مهندس انگليسي به نام فردريك ويليام لنچستر ايده اختراع اولين ترمز ديسكي را به نام خود ثبت كرد ولي بزرگترين مشكل ترمزهاي وي سر و صداي بسيار زياد ناشي از حركت لنت ترمز هاي مسي بر روي ديسك فلزي بود .

اولين-ترمز-ديسكي-جهان

البته توليد كننده اي فرانسوي به نام لوئيس رنو بيشتر به عنوان توليد كننده اصلي ترمز درام در سال 1902 شناخته مي شود .

پنج سال ديگر طول كشيد تا يك مهندس بريتانيايي بتواند مشكل سر و صداي زياد اين نوع لنت ترمز را حل كند ، هربرت فرود (Herbert Frodo) براي حل اين مشكل و طول عمر بالاتر لنت ترمز روي آن ها را با آزبست پوشاند (اما همچنان مشكل محيط زيستي و خطرات تنفسي از آزبست پابرجا بود) .

لنت-آزبستي-هربرت-فرودو

در حقيقت لنت ترمز آزبستي در سيستم ترمز اتوموبيل تا دهه هاي 1980 همچنان مورد استفاده قرار مي گرفت . اروپايي ها جز اولين كشورهايي بودند كه استفاده ي بسيار زيادي از ترمز هاي ديسكي مي كردند ، در اوايل دهه 70 ميلادي سيستم ترمز ديسكي در اتومبيل هاي آمريكايي بسيار فراگير شد .

سيستم ترمز چيست ؟

سيستم ترمز مجموعه اي از اجزاي مكانيكي ، الكترونيكي و هيدروليكي است كه از اصحكاك / گرما (اصحكاك ايجاد شده بين دو سطح ديسك و لنت ترمز) براي جلوگيري از حركت وسيله نقليه استفاده مي كند .

اجزاي تشكيل دهنده ي ترمز خودرو :

• لنت ترمز
• پدال ترمز
• روغن ترمز و مخزن مايع ترمز (روغن ترمز)
• سيلندر ترمز چرخ ها
• ديسك ترمز
• بوستر
• پمپ
• لوله ي انتقال روغن ترمز

ترمز خودرو چگونه كار ميكند ؟

هنگامي كه پدال ترمز را فشار مي دهيم ، فشار روي پدال پيستوني را در سيلندر اصلي حركت مي دهد و روغن ترمز (مايع ترمز) را از مخزن اصلي از طريق لوله ترمز و شيلنگ هاي انعطاف پذير به سمت كاليپر ها (گيره مانند) و سيلندر ترمز چرخ هدايت مي كند ، نيرويي كه روي پدال ترمز اعمال مي شود نيروي متناسبي را روي هر يك از پيستون ها (پيستون سيلندر ترمز) ايجاد مي كند .

كاليپرهاي روي سيلندر ترمز چرخ حاوي پيستون هايي هستند كه به ديسك ترمز يا كفشك ترمز متصل مي شوند . هر پيستون خرجي وظيفه ي انتقال روغن ترمز به سطح روتور يا درام ترمز را دارند كه در نهايت موجب فشار لنت ترمز بر ديسك يا كاسه ترمز مي شود .

بنابراين حركت چرخ خودرو كنده شده كه موجب ايستادن خودرو مي شود .

هنگامي كه فشار روي پدال ترمز رها مي شود ، لنت و كفشك ترمز به حالت آزاد شده ي قبل بر ميگردند اين عمل باعث مي شود تا مايع ترمز از طريق شلنگ ترمز و لوله ها به مخزن اصلي خود باز گردد.

شكل-سيستم-ترمز

انواع متداول ترمز خودرو :

1- ترمز كاسه اي (دارم) :

از يك صفحه چدني و يك صفحه پشتي كه اين دو به شكل كاسه هستند تشكليل مي شود كه درون اين اين كاسه يه قطعه توپي شكل ، كفشك ترمز ، سيلندر ترمز چرخ و … قرار دارند ، كاسه ترمز به چرخ متصل مي شود و به همراه آن مي چرخد ، نيروي حاصل از روغن ترمز به كفشك ها فشار مي آورد و موجب اصطحكاك لنت ها با كاسه ترمز و در نهايت باعث ايستادن خودرو مي شود .

ترمز كاسه اي

2- ترمز ديسكي :

از يك صفحه يا ديسك فلزي چرخان ، 2 عدد لنت ترمز ، يك گيره هيدروليكي با نام كاليپر و … تشكيل شده است ، با فشار دادن پدال ترمز موجب پر شدن مجموعه ي كاليپر توسط روغن ترمز مي شود ، سپس كاليپر باعث ايجاد فشار در پشت هر لنت شده و توليد اصطحكاك كرده كه باعث كاهش سرعت چرخش روتور يا همان ديسك چرخان شده و در نهايت باعث ايستادن خودرو مي شود.

ترمز ديسكي

روغن ترمز :

روغن ترمز نوعي مايع هيدروليكي (سيال هيدروليك) است كه در سيستم ترمز خودروهاي سبك و سنگين استفاده مي شود . اين مايع براي انتقال نيرو به كاليپر و پشت لنت ها يا كفشك ترمز مي شود كه باعث كاهش سرعت چرخش ، چرخ خودرو مي شود ، عملكرد سيستم ترمز گرماي زيادي را به وجود مي آورد ، بنابراين روغن ترمز بايد از نقطه جوش زيادي برخوردار باشد تا موثر واقع شود و در شرايط آب و هوايي يخ نزد .

روغن ترمز نقش بسيار اساسي در صحيح كاركردن ترمز ها دارد.

روغن ترمز

مواردي كه بايد حتما به انها توجه كنيد :

1- سر و صداي خراشيدن يا خرد شدن ناشي از ترمزها

2- هنگام فشار دادن پدال ترمز احساس خيلي نرم يا اسفنجي كنيد.

3- هنگامي كه ترمزها گرفته مي شود وسيله ي نقليه به يك طرف كشيده مي شود .

4- سطح مايع ترمز (روغن ترمز) در مخزن اصلي پايين آمده

5- چراغ هشدار دهنده ي سيستم ترمز روشن شده است .

6- در طول زمان ، روغن ترمز از طريق هوا رطوبت را به خود جذب كرده و فاسد شود كه باعث پايين آمدن كارآيي عملكرد صحيح روغن سيال شود . به همين دليل تخليه ي دوره اي روغن ترمز و جايگزين كردن آن با روغن جديد بسيار اهميت دارد .

7- سيستم ترمز ضد قفل Anti-lock Brake Systems (ABS) اطمينان حاصل مي كند كه چرخ ها در هنگام ترمز متوقف نميشود (بطور خلاصه چك كردن سرعت چرخش چرخ ها با سنسور و يكنواخت كردن سرعت چرخ) و مانع از سر خوردن خودرو و كنترل بيشتر مي شود ، چنانچه چراغ ABS روشن شد حتما به نمايندگي يا مكانيك نشان دهيد.